Veen

Gebiedsdekkende veenwaarschijnlijkheidskaarten

De veenwaarschijnlijkheidskaarten geven voor het grondgebied van Vlaanderen een goed beeld van de ruimtelijke variatie van het waarschijnlijke voorkomen van veen in de bodem en de ondiepe ondergrond. Dit waarschijnlijke voorkomen werd gemodelleerd op basis van een uitgebreide veendataset en de best beschikbare digital soil monitoring technieken. De set van veenwaarschijnlijkskaarten bevat de volgende 3 rasterlagen:

• Veenwaarschijnlijkheid oppervlakteveen 5x5 m

• Veenwaarschijnlijkheid bodemprofiel 5x5 m (tot 1,5 m diep)

• Veenwaarschijnlijkheid 1,5 tot 10 m 50x50 m

Klik hier om rechtstreeks naar de set van veenwaarschijnlijkheidskaarten in de DOV-verkenner te gaan. De rasterkaarten zijn het resultaat van een herberekening op basis van de data en de methode uit de studie 'Veen in Vlaamse bodem en ondergrond in relatie tot klimaat en boven- en ondergronds ruimtegebruik' (uitgevoerd door KU Leuven in opdracht van departement Omgeving). Deze herberekening werd uitgevoerd op een fijnere resolutie (5x5m) dan de oorspronkelijke veenwaarschijnlijkheidskaarten uit de KU Leuven studie. Op die manier is er in vergelijking met de oorspronkelijke 50x50 m kaarten meer info over de lokale ruimtelijke variatie van veen beschikbaar. De kaarten voor oppervlakteveen en veen in het bodemprofiel (5x5m) tot 1,5 m diep zijn onderverdeeld in twee klassen (waarschijnlijk veen/waarschijnlijk geen veen) om visualisatie en interpretatie van de producten te vereenvoudigen. Gezien de verschillende doeleinden van de kaart van 1,5 tot 10m diep ten opzichte van de kaarten voor oppervlakteveen en bodemprofielen werd beslist om hier de 6 oorspronkelijke klassen (zeldzaam, weinig waarschijnlijk, mogelijk, waarschijnlijk, zeer waarschijnlijk, bijna zeker) te behouden en ook om deze kaart terug op te schalen van 5x5 m naar 50x50 m.

Toepassing

De kaarten van het oppervlakteveen en veen in het bodemprofiel (5x5m) zijn gemaakt om de waarschijnlijke ruimtelijke variabiliteit van veen aan het oppervlak en in het bodemprofiel weer te geven. De kaart van het diepe veen toont de ruimtelijke variabliteit van het begraven veen. Deze kaarten zijn gemaakt ter ondersteuning van planners, adviseurs, beleidsmakers, etc.. Deze kaarten zijn een verkennende basis voor veenbeschermingsmaatregelen.. Daarnaast speelt het begraven veen een bepalende factor in de stabiliteit van bodem en ondergrond. Het is gevoelig voor uitdroging en mineralisatie bij verstoring, zoals drainage, langdurige droogte, uitgraving etc. De kaarten van veen in de bodem en in de ondiepe ondergrond zijn dus eveneens verkennende instrumenten, vooral bij boven- en ondergronds ruimtegebruik. De 3 kaartlagen informeren over de kans op potentiële aanwezigheid van veen in de plannings-/projectzone en laten toe te bepalen waar verder onderzoek en terreinmetingen nodig zijn om het exacte voorkomen van veen te bepalen. Dit laat dan verder toe om bij het uitwerken van plannen en projecten rekening te houden met de aanwezigheid van veen Voor lokale toepassingen met een hoog ruimtelijk detail of toepassingen waarbij een grote zekerheid over de aanwezigheid van veen vereist is, blijft voorzichtigheid geboden en is een bijkomende veldverificatie een aangewezen eerstvolgende stap. Aangezien veen zeer onregelmatig kan voorkomen in het landschap en in de ondergrond kunnen de opgestelde kaarten deze variabiliteit niet perfect weergeven.

Beperkingen

Deze veenwaarschijnlijkheidskaarten zijn gebaseerd op tienduizenden veenobservaties Deze terreinobservaties kunnen in de extreemste gevallen teruggaan tot eind 19e eeuw. Het huidige voorkomen van veen kan hierdoor afwijken van de weergegeven aanduiding van de waarschijnlijkheid van veen (door uitgravingen, veranderend landgebruik, landbewerking, …). Tijdens het aanmaken van deze kaarten is er ook nog geen correctie uitgevoerd voor gekende uitgravingen (havendokken, kanalen, …), infrastructuur in de ondergrond (tunnels, kelders, …) en waterlopen. Dit zijn geen veenvoorkomenskaarten en de producten zijn gebaseerd op een combinatie van recente en historische data. Deze kaarten geven tevens geen informatie over de dikte of de toestand van het veen aan de oppervlakte, in de bodem of in de ondiepe ondergrond.